De brandnetel is een veel voorkomende plant en wordt door de meeste mensen verguisd. Toch was en is de brandnetel erg belangrijk voor mens en dier.

De brandnetel doet z'n naam eer aan vanwege z'n brandharen, die hol zijn en een scherp bijtend vocht bevatten. Wanneer bij aanraking de broze punt van de brandhaar afbreekt dan raakt het vocht in de ontstane wond en veroorzaakt een branderig gevoel.

1000 jaar geleden werd de brandnetel al gebruikt om draden van te maken. Van deze draden wist men toen al prachtige gewaden te weven. In de loop van de tijd is de brandnetel voor dit doel verdrongen door katoen en kunstvezels.
Recentelijk is een bedrijf in de Flevoland opnieuw begonnen met het aanleggen van brandnetelplantages om daaruit netelgaren te winnen, waarvan kleding wordt gemaakt. Het wordt verkocht onder de merknaam Brennels

Verder werd de brandnetel gebruikt om in soepen te verwerken. Ook werd het gebruikt als thee. Men dacht dat het hielp tegen jicht en reuma. Toen ging men zelfs radicaler te werk. Men geselde zichzelf, of liet zich geselen, met een bosje brandnetel. Deze kastijding had zelfs een eigen naam: urtikatie. Door dit geselen werd slechts kort het jicht- en reumagevoel op de achtergrond gedrongen: men verhielp de kwaal echter niet. 

Geneeskunde

De gehele plant, ook het sap, werd in de geneeskunde gebruikt en wel tegen steenpuisten, verstopping, buikloop, neusbloedingen, waterzucht, bronchitis, eczeem en netelroos. Hippokrates (4e/5e eeuw) raadde brandnetel zelfs aan tegen haaruitval.

De plant werd ook als schoonheidsmiddel gebruikt, want het zaad in water gekookt en het aftreksel op de huid aangebracht maakte de huid blank al een lelie

Geloof

De Germanen hielden de brandnetel voor een heilige plant en ze was dan ook aan de dondergod Donar gewijd. Handelingen die op dit bijgeloof duiden zijn de volgende: men legde bij onweer de plant in het haardvuur, opdat de bliksem niet zou inslaan. Op de avond van Sint Jan, het zonnewendefeest, 24 juni, bakte men koeken waarin de plant verwerkt was. Het eten van die koeken beschermde dan tegen hekserij en boze geesten.

Waardplant

De brandnetel is voor veel vlindersoorten erg belangrijk. De atalanta, dagpauwoog, kleine vos, gehakkelde aurelia, enkele uiltjes en het landkaartje leven alleen van de brandnetel. Zij leggen hun eieren uitsluitend op brandnetels en de rupsen leven van de brandnetelbladeren.

Rups van vlinder kleine vos

Eitjes van vlinder dagpauwoog

In de tuin

Brandnetelgier is een middel dat gebruikt word ter bestrijding van allerlei soorten luis en rupsen. Brandnetels worden dan een dag in een emmer met schoon water op een koele plaats gezet. Daarna wordt het  water door een doek gezeefd om het zaad te verwijderen. Het water voelt nu prikkelig aan en kan dan gebruikt worden in een verstuiver of gieter.

> naar moestuin
> naar bezoekersenquête