Vingerhoedskruid (Digitalis purpurea), ook wel gewoon
vingerhoedskruid genoemd, is een tweejarige plant die veel in siertuinen staat.
Botanische beschrijving
Vingerhoedskruid wordt 30-150 cm groot. De plant heeft
eironde tot lancetvormige bladeren, die aan de onderzijde grijs behaard zijn. De
stengel en bloemstelen zijn bezet met korte, zachte haren. Vingerhoedskruid
bloeit van mei tot oktober met meestal donkerrood gevlekte bloemen. Er zijn drie
kleuren: donkerrood (hardroze), lichtpaars en wit. Om de rode vlek zit een witte
rand. De witbloeiende planten worden soms als aparte soort gezien. De bloemkroon
is 4-5 cm lang. De hommels moeten in de bloemkroon kruipen om bij de nectar te
kunnen komen. Soms wordt echter een gaatje in de bloemkroon gebeten om zo bij de
nectar te kunnen komen. Een plant kan meer dan negentig bloemen hebben en
duizenden zaadjes
Voorkomen
De plant komt zeer verbreid in het gehele land voor in
bossen, op gekapte plekken in het bos en op bewerkte, in de schaduwliggende
grond. Of het om wilde of verwilderde tuinplanten gaat is eigenlijk niet vast te
stellen. In Limburg en de Achterhoek zou de wilde plant nog te vinden zijn. In
de overige gebieden van Nederland komen dan verwilderde planten voor.
Medisch gebruik
De plant bevat de glycosiden: digoxine, gitoxine en
gitaline en is erg giftig. Digoxine wordt gewonnen uit de bladeren van
tweejarige planten en wordt gebruikt bij behandeling van bepaalde
hartritmestoornissen en bij de behandeling
van hartfalen. Deze toepassing is voor het eerst beschreven door de Engelse arts
William Withering (1741-1799) uit Birmingham, die waarnam dat een kruidenmengsel
van een lokale kruidengenezeres ("old Mother Hutton" uit Shropshire)
zeer effectief was bij ernstig oedeem van de benen. Hij ontdekte dat
vingerhoedskruid het effectieve bestanddeel in het mengsel was en publiceerde
deze bevinding in 1785 in zijn boek "An Account of the Foxglove and some of
its Medical Uses". Hoewel hij het middel voor oedemen aanbeval en de
werkingswijze hem niet bekend was, was hem wel opgevallen dat het de pols
verlangzaamt.
Naam
De Nederlandse standaardnaam verwijst sterk naar de vorm
van de bloemen, omdat deze wel op een vingerhoed lijken. Ook verschillende
andere namen voor deze plant zijn geïnspireerd op de vorm van de bloem.
- Pijpenkop
- Poppenschoentje
- Judasbeurs
- Slangenbloem
Gezien de vele namen die de plant heeft, moet deze ook
vroeger zeer algemeen zijn geweest.
> naar Cichorei
> naar bezoekersenquête
|